Υπέρ του εμβολιασμού εγκυμονουσών τάσσονται οι πιο έγκριτες διεθνείς και τοπικές επιστημονικές εταιρείες. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τα υφιστάμενα δεδομένα υποδηλώνουν με απόλυτη σαφήνεια ότι τα οφέλη από τη λήψη του εμβολίου κατά του SARS-Cov-2, υπερτερούν σημαντικά των γνωστών ή πιθανών σπάνιων ανεπιθύμητων ενεργειών εμβολιασμού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι εγκυμονούσες ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς αν μολυνθούν από SARS-Cov-2, έχουν αυξημένες πιθανότητες νοσηλείας, πρόωρου τοκετού, προεκλαμψίας κ.λπ.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, τα εμβόλια κατά του SARS-Cov-2 δεν επηρεάζουν τη γονιμότητα. Στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί, επιβεβαιώνουν ότι ο εμβολιασμός δεν επηρεάζει τη γονιμότητα στις γυναίκες ή τους άνδρες.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα εμβόλια κατά του SARS-Cov-2 επηρεάζουν τον έμμηνο κύκλο. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), ορισμένες γυναίκες ανέφεραν ότι μετά τη λήψη του εμβολίου οι περίοδοι τους είτε έγιναν βαρύτερες ή ελαφρύτερες, είτε η διάρκεια της περιόδου άλλαξε, αλλά στη συνέχεια επανήλθε. Δεν έχει αποδειχθεί εάν γι’ αυτές τις αλλαγές ευθύνονται τα εμβόλια, αλλά υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους ο εμμηνορροϊκός κύκλος μπορεί να αλλάξει, συμπεριλαμβανομένων αλλαγών στη διατροφή, το βάρος, την άσκηση και φυσικά το στρες.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο εμβολιασμός επηρεάζει αρνητικά τον θηλασμό. Μάλιστα, σύμφωνα με τον CDC, σε πολλές περιπτώσεις οι μητέρες μετέφεραν αντισώματα στα βρέφη μέσω θηλασμού. Ωστόσο, χρειάζεται να γίνουν περισσότερες μελέτες για το μέγεθος της προστασίας που παρέχεται στα βρέφη.

Για να εγκριθεί ένα εμβόλιο πρέπει η σχέση οφέλους-κινδύνου να είναι πάντα με μεγάλη διαφορά υπέρ του οφέλους. Δηλαδή, αν βάλουμε τα οφέλη σε μια ζυγαριά, να αντισταθμίσουν τους ενδεχόμενους κινδύνους. Τα εμβόλια που έχουν μέχρι στιγμής λάβει άδεια κυκλοφορίας από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, έχουν περάσει τον πήχη για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα και έχει δοθεί το πράσινο φως για να κυκλοφορήσουν.

Το πρωταρχικό σημείο που ερεύνησαν οι μελέτες, ήταν η πιθανότητα ανάπτυξης συμπτωμάτων μετά τη δεύτερη δόση και η αποτροπή νοσηλείας και θανάτου. Τα εμβόλια παρουσιάζουν πολύ υψηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας έναντι της βαριάς νόσησης, νοσηλείας και θανάτου, ακόμα και έναντι της παραλλαγής δέλτα, με ποσοστά που υπερβαίνουν το 90%. Αυτό επιβεβαιώνεται από πραγματικά δεδομένα μετά τη χορήγηση πέραν των 4 δισεκατομμυρίων δόσεων παγκοσμίως.

Όλοι μπορούν να εκτεθούν στον ιό και να μολυνθούν. Τα εμβόλια δεν παρέχουν αποστειρωτική ανοσία, δηλαδή ο εμβολιασμένος όταν εκτεθεί στον ιό θα αναπτύξει ένα ιικό φορτίο. Ειδικά μετά την επικράτηση της παραλλαγής δέλτα, ο κίνδυνος μόλυνσης των πλήρως εμβολιασμένων είναι αυξημένος, οι οποίοι ενδέχεται να μπορούν να μεταδώσουν τον ιό. Όμως το σημαντικό είναι ότι οι εμβολιασμένοι είναι προστατευμένοι, εμφανίζουν κυρίως ήπια συμπτώματα, ενώ σε ποσοστά πέραν του 90% τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά έναντι σοβαρής νόσησης, νοσηλείας και θανάτου. Ειδικά για τους νέους το ποσοστό πλησιάζει το 100%.

Αν και οι νέοι δεν ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση ή θάνατο, εντούτοις το ρίσκο παραμένει και εμφανίζεται αυξημένο και γι’ αυτούς με την επικράτηση της παραλλαγής δέλτα, η οποία προκαλεί πιο βαριάς μορφής νόσηση και σε νεαρότερες ηλικίες. Προκειμένου ο κίνδυνος να μειωθεί όσο το δυνατό περισσότερο, αλλά και να περιοριστεί η διασπορά του ιού, οι νέοι προτρέπονται να εμβολιαστούν, προστατεύοντας τόσο τους ίδιους, όσους και τους δικούς τους ανθρώπους.

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, όλα τα αδειοδοτημένα εμβόλια είναι αποτελεσματικά και έναντι των μεταλλάξεων ενδιαφέροντος του SARS Cov-2, παρόλο που η αποτελεσματικότητα έναντι της παραλλαγής δέλτα είναι μειωμένη όσον αφορά στην ανάπτυξη συμπτωματικής νόσου. Αναφορικά με τη σοβαρή μορφή της νόσου, τα ποσοστά αποτελεσματικότητας παραμένουν εξαιρετικά υψηλά. Ωστόσο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν τα εμβόλια αυτά θα είναι αποτελεσματικά και για άλλες μεταλλάξεις που ενδεχομένως να παρουσιαστούν στο μέλλον. Μελέτες έδειξαν πως τυχαίες μεταλλάξεις, που δύνανται να είναι πιο σοβαρές, μπορούν να προκύψουν από ανεμβολίαστους πληθυσμούς.

Τα εμβόλια δεν προκαλούν τη νόσο και συνεπώς δεν φέρουν και τον κίνδυνο της νόσου. Ο κίνδυνος για παράδειγμα μιας σοβαρής επιπλοκής όπως η θρόμβωση, είναι πολλαπλάσιος μετά τη νόσηση, σε σχέση με τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβωσης μετά τον εμβολιασμό και που να αποδίδεται στο εμβόλιο. Μελέτες έχουν δείξει πως κάποιος που έχει νοσήσει, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθεί ξανά από τον ιό και τις παραλλαγές του, σε σύγκριση με κάποιον που είναι πλήρως εμβολιασμένος, ενώ κάποιος που έχει νοσήσει και έχει εμβολιαστεί, έστω και με μια δόση είναι πολύ περισσότερο προστατευμένος.

Ο στόχος ενός εμβολίου είναι να εκθέσει το ανοσοποιητικό σύστημα ενός ατόμου σε μια πρωτεΐνη ή σε ένα κομμάτι/τμήμα του παθογόνου, έτσι ώστε να το προκαλέσει να δημιουργήσει ειδικά αντισώματα και κύτταρα άμυνας. Τα αδειοδοτημένα εμβόλια κατά του SARS-CoV-2 μεταφέρουν την πληροφορία, ώστε ο οργανισμός μας να δημιουργήσει την πρωτεΐνη ακίδα του κορωνοϊού και στη συνέχεια το ανοσοποιητικό μας σύστημα να αναπτύξει αντισώματα έναντι της πρωτεΐνης αυτής, καθώς και άλλα αμυντικά κύτταρα. Εάν το εμβολιασμένο άτομο εκτεθεί στον ιό στο μέλλον, τότε το «εκπαιδευμένο» ανοσοποιητικό σύστημα θα είναι σε θέση να αναγνωρίσει και να σκοτώσει ή να μπλοκάρει τον ιό, αποτρέποντας έτσι τη νόσο ή έστω τη σοβαρή νόσο. Το εμβόλιο λοιπόν προκαλεί ανοσοαπόκριση και βοηθά τον οργανισμό να «θυμάται» μια συγκεκριμένη νόσο, χωρίς να προκαλεί τη νόσο.

Τα άτομα που γνωρίζουν ήδη ότι έχουν αλλεργία σε ένα από τα συστατικά του εμβολίου, που αναφέρονται στην παράγραφο 6 του φύλλου οδηγιών χρήσης, δεν πρέπει να λαμβάνουν το εμβόλιο. Αλλεργικές αντιδράσεις (υπερευαισθησία) έχουν παρατηρηθεί σε άτομα που εμβολιάστηκαν. Ένας πολύ μικρός αριθμός περιστατικών αναφυλαξίας (σοβαρή αλλεργική αντίδραση) έχει παρατηρηθεί από την έναρξη της χρήσης των εμβολίων σε εκστρατείες εμβολιασμού. Ως εκ τούτου, όπως ισχύει για όλα τα εμβόλια, αυτά χορηγούνται υπό στενή ιατρική παρακολούθηση και με την κατάλληλη διαθέσιμη ιατρική αγωγή. Άτομα που εμφανίζουν σοβαρή αλλεργική αντίδραση κατά τη χορήγηση της πρώτης δόσης δεν πρέπει να λαμβάνουν τη δεύτερη δόση.

Τα νέα φάρμακα και εμβόλια πρέπει να περάσουν από εξαντλητικούς ελέγχους και δοκιμές. Σε κανονικές συνθήκες αυτό παίρνει κάποια χρόνια, όμως σε συνθήκες πανδημίας έπρεπε η επιστήμη να δράσει γρήγορα και να αξιοποιήσει όλους τους διαθέσιμους πόρους. Έτσι, ήταν εφικτό σε λιγότερο από έναν χρόνο από την έναρξη της πανδημίας να έχουμε ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια, χωρίς να γίνουν εκπτώσεις στην αξιολόγηση για την ασφάλεια, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα. Οι λόγοι αυτής της ταχύτατης ανακάλυψης των εμβολίων συνοψίζονται πιο κάτω:

• • Γρήγορη αποκωδικοποίηση της γενετικής σύστασης του ιού.
  • Χρήση των υπαρχουσών πλατφόρμων για τον σχεδιασμό και την παραγωγή των εμβολίων. Η γνώση από τις πανδημίες του SARS & MERS, καθώς και η έρευνα για εμβόλιο κατά του ιού ΗΙV που προκαλεί το AIDS, ήταν πολύτιμη.
  • Υπήρξε πρωτοφανής συμμετοχή εθελοντών στις κλινικές δοκιμές.
  • Δεν υπήρξαν προβλήματα χρηματοδότησης.
  • Δεν υπήρξαν κενά ανάμεσα στις διάφορες φάσεις των μελετών.
  • Ξεκίνησε η παραγωγή των εμβολίων πριν ακόμη δοθεί έγκριση.
  • Δεν υπήρξε γραφειοκρατία και καθυστερήσεις στις εγκρίσεις. Σε κανονικές συνθήκες ένα νέο φάρμακο ή εμβόλιο χρειάζεται μέχρι 210 μέρες να εγκριθεί. Τώρα με την εφαρμογή των κατεπειγουσών διαδικασιών, αυτό πρέπει να γίνεται σε 70 μέρες το πολύ.

Στην Κύπρο και γενικότερα στην ΕΕ έχουν λάβει έγκριση τα εμβόλια των Pfizer-BioNTech (Comirnaty), Moderna (Spikevax), AstraZeneca (Vaxzervia) και Janssen (Johnson&Johnson).

Τα εμβόλια τεχνολογίας mRNA είναι εγκεκριμένα για τα άτομα 12 ετών και άνω.

Πριν εμβολιαστούμε μιλούμε με τον προσωπικό μας ιατρό, για να βεβαιωθούμε ότι μπορούμε να λάβουμε κάποιο εκ των εμβολίων. Αφού εμβολιαστούμε, συνεχίζουμε να τηρούμε τα μέτρα ασφάλειας.

Ο ΠΟΥ παροτρύνει όλους όσοι έχουν νοσήσει να προχωρήσουν με τον εμβολιασμό τους, καθώς με τον συνδυασμό νόσησης και εμβολιασμού ενισχύεται πολύ περισσότερο η ανοσοανταπόκριση και η παρεχόμενη η προστασία.